آنالیز ویژه از تیم‌های موسیمانه؛ آشنایی با مدل جدید استقلال

در ادامه به صورت کلی چالش‌های فنی‌ای که این سرمربی آفریقایی برای انتقال ایده‌ها و شکل بازی‌اش به استقلال دارد را بررسی می‌کنیم و با تفکرات او و دستیارانش آشنا می‌شویم.

موسیمانه در بحث دفاعی، تمایل دارد تا تیمش را با یک بلاک فشرده ۱-۳-۲-۴ در زمین حریف قرار دهد و اصطلاحاً با شیوه "mid block" و یا "high block" تیمش را در فاز دفاعی قرار می‌دهد. این تصویر نشان دهنده آرایش معمول تیم این مربی در زمان حضورش در فوتبال مصر است. 

با این تفاسیر یکی از اولویت‌های این سرمربی، بالا نگه داشتن خط دفاعی تیمش برای پوشش مناطق در زمان حضور در فاز دفاعی است تا مانع از ساخت بازی حریفان شود. این رویکرد، علاوه بر دستاوردهای هجومی‌ای که برای استقلال خواهد داشت، پشت دفاع این تیم را ضربه‌پذیر می‌کند و با توجه به سرعت نه چندان بالای مدافعان استقلال و حضور احتمالی آن‌ها در سیستم ۴ دفاعه، به‌نظر می‌رسد یکی از چالش‌های این سرمربی جا انداختن تفکرات خود برای بالا نگه داشتن خط دفاعی تیمش است. 

مدافعان فیکس استقلال هم‌اکنون رافائل سیلوا، سامان فلاح و محمدحسین مرادمند هستند که در مجموع و روی هم رفته مدافعان پر سرعتی نیستند و بیشتر شکل و شمایلی کلاسیک در بازی خود دارند.

موسیمانه به فشار بالا و حملات سریع مشهور است. او ترجیح می‌دهد تیمش در ناحیه هجومی حریف به صورت فعالانه و شناور ظاهر شود و با حرکات متنوع، فضاها را اشغال کند. در زمان حضور در الاهلی، یکی از شاخص‌ترین بازیکان ترکیبش همواره بازیکنی بود که در پست شماره ۱۰ حضور پیدا می‌کرد و این بازیکن با حرکات مناسب خود، امکان ارسال پاس‌های عمقی را برای وینگرها و مهاجمان فراهم می کرد. باتوجه به لیست بازیکنان استقلال به نظر می رسد جلال‌الدین ماشاریپوف بازیکنی است که در این پست برای موسیمانه به میدان خواهد رفت و قرار است ورژن بسیار فعالی از این بازیکن را مشاهده کنیم.

تصویر مقابل نمایی از این سیستم ۱-۳-۲-۴ را نشان می‌دهد که در آن مدافعان کناری با فرار به جلو و ایجاد عرض، به آغاز فرآیند بازی‌سازی کمک می‌کنند و در مجموع بازیسازی این تیم شکلی از بازیسازی روی زمین از عقب و به طور مصطلح "Deep Build Up" است.

تصویر روبرو هم یکی دیگر از فریم‌هایی است که از بازی‌های الاهلی در زمان حضور موسیمانه برداشته شده و همانطور که می‌بینید مدافعان کناری با دادن عرض به خط حمله و ایجاد برتری عددی گزینه‌های زیادی برای هافبک صاحب توپ ایجاد کرده‌اند.

الاهلی با موسیمانه صاحب آمار بیشترین میانگین تعداد شوت (۱۴.۶۳ شوت در هر ۹۰ دقیقه) در لیگ مصر بود و در بسیاری از فاکتورهای فنی هجومی هم در بالای جدول حضور داشت.

شکل بازی موسیمانه در خط حمله روی تحرک مداوم بازیکنان و انجام کارهای ترکیبی بنا شده و تصویری که مشاهده می‌کنید یکی از الگوهای پرتکرار در بازی الاهلی در زمان سرمربیگری موسیمانه را نشان می دهد. (تصویر به الگوی پرتکرار "Third Man Run" یا همان فرار نفر سوم اشاره دارد و این الگو یکی از مهم‌ترین و محبوب‌ترین الگوها برای شکستن بلاک دفاعی تیم‌های مدافع است که همواره مورد توجه تیم‌های موسیمانه بوده است).

در این تصویر، ‌۴ بازیکن خط حمله، شامل مهاجم مرکزی و وینگرها را می‌بینیم که از شعاع حرکتی نرمال خود خارج شده‌اند تا حریف را سردرگم کنند و فضاهای خالی ایجاد کنند. این شکل بازی می‌تواند استقلال را از لحاظ هجومی به تیمی پویاتر تبدیل کند و از همه مهم‌تر با حضور مهره‌ای مثل رامین رضاییان در پست دفاع راست این بازیکن از لحاظ هجومی حداکثر بهره‌وری خود از توانایی‌هایش را داشته باشد. 

در مجموع به نظر می‌رسد استقلال با موسیمانه به میزان قابل‌توجهی زمان برای ارائه بازی‌ای تحت تأثیر تفکرات سرمربی آفریقایی‌اش دارد و قرار است این تیم از لحاظ هجومی بیشتر به تیمی شبیه تیمِ ریکاردو ساپینتو تبدیل شود تا فرهاد مجیدی و جواد نکونام. 

موسیمانه پس از دیدار استقلال و النصر که با برتری یک بر صفر نماینده عربستان همراه شد، رسماً کارش را به عنوان سرمربی جدید آبی‌پوشان آغاز کرد و حالا امیدهای زیادی به او بسته شده است. سرمربی ۶۰ ساله سابق تیم‌های الاهلی مصر، الوحده امارات، تیم ملی آفریقای جنوبی، ماملودی آفریقای جنوبی، الاهلی و اَبها عربستان، در جدیدترین مأموریت خود با چالش‌های مهمی روبرو است که مدل برخوردش با آن‌ها نشان می‌دهد چه‌قدر روی نیمکت استقلال دوام خواهد داشت. 

نتایج ضعیف استقلال طی این فصل باعث شده تا آن‌ها در لیگ برتر و لیگ نخبگان آسیا اوضاع خوبی نداشته باشند. بازیکنان اوضاع روحی مناسبی ندارند و در دیدار برابر ذوب‌آهن مورد خشم هواداران قرار گرفتند. پیتسو که سابقه قابل‌ قبولی در مسائل روحی و روانی دارد، باید ابتدا با شاگردان خود ارتباط برقرار کند و آن‌ها را از لحاظ ذهنی به شرایط خوب بازگرداند تا بتواند به نتیجه‌گیری با آن‌ها امیدوار باشد.

موسیمانه به واسطه کار در کشورهای آفریقایی با کمبود امکانات و زمین‌های نه‌چندان باکیفیت غریبه نیست اما احتمالاً در طول دوران کارش در فوتبال ایران باید با زمین‌های عجیب بیشتری روبرو شود و تجربه مواجهه با (VAR) ایرانی را به دست بیاورد که در نوع خودش منحصر‌به‌فرد است. نوع فوتبالی که توسط تیم‌ها ارائه می‌شود و مدل برخورد با رسانه‌ها و همتایانش در تیم‌های دیگر هم از دیگر مسائلی است که نیاز است تا موسیمانه هر چه سریع‌تر خود را با آن‌ها وفق دهد.

استقلال با جواد نکونام و سهراب بختیاری‌زاده در این فصل با آرایش سه دفاعه به میدان رفت. آرایش محبوب پیتسو اما ۲-۴-۴ است و باید دید قهرمان ۳ دوره لیگ قهرمانان آفریقا قرار است به بازی با چیدمان نفرات قبلی ادامه دهد یا می‌خواهد از سیستم محبوب خود استفاده کند. نکته مهم در این بین، زمان کمی است که پیش روی موسیمانه قرار دارد. او و شاگردانش ۴ مسابقه حساس را در فاصله زمانی کوتاه باید به انجام برسانند و سپس نوبت به فیفادی خواهد رسید. یک شروع طوفانی می‌تواند جایگاه سرمربی اهل آفریقای جنوبی استقلال را روی نیمکت این تیم محکم و رسانه‌ها و هواداران را همسو با خود کند اما کسب نتایج ضعیف، شرایط را از همین ابتدا پیچیده خواهد کرد.

بخش قابل‌توجهی از بازیکنان مهم استقلال در این فصل نتوانستند انتظارات را برآورده کنند و نمایش پرنوسانی داشته‌اند. رافائل سیلوا، گائل کاکوتا، ابوالفضل جلالی، جلال‌الدین ماشاریپوف و گوستاوو بلانکو مهم‌ترینِ آن‌ها هستند. این جمع پرتعداد را اکثراً نفرات خارجی تشکیل می‌دهند و موسیمانه برای رسیدن به پیروزی‌های متوالی نیاز به روی فرم بودن این نفرات دارد. باید دید او در ارتباط با این نفرات و در پروسه بازگشتشان از چه حربه‌ای بهره می‌گیرد و آیا موفق خواهد شد یا خیر.

اولین آزمون پیتسو موسیمانه به عنوان سرمربی استقلال در خرم‌آباد و ورزشگاه تختی برابر خیبر خواهد بود که سعید دقیقی به عنوان سرمربی جدیدش انتخاب شده است. ۵ روز بعدتر مصافی حساس و سرنوشت‌ساز مقابل تراکتور از راه می‌رسد. آبی‌پوشان پس از دوئل با پرشورها باید مهیای پیکار با الهلال عربستان در لیگ نخبگان شوند. یک بازی دشوار دیگر با یک تیم مدعی که تأثیر بسزایی در آینده تیم تهرانی خواهد داشت.  نهایتاً روز ۱۹ آبان و تقابل با مس رفسنجان به میزبانی استقلال که خاتمه‌بخش مسابقات این تیم پیش از فیفادی ماه نوامبر است.

استقلال در ۵ بازی رسمی اخیرش فقط ۲ گل زده که آن هم در دیدار با هوادار ته‌جدولی بود. آن‌ها مقابل پرسپولیس، السد، ذوب‌آهن و النصر نتوانستند دروازه حریفان را باز کنند و حالا هم با مصدومیت مهرداد محمدی، یک عنصر تهاجمی مهم از دسترس خارج شد. روی دیگر سکه عملکرد ضعیف در فاز تدافعی بوده است. آبی‌پوشان طی ۱۰ مسابقه به انجام رسانده در این فصل فقط یک کلین‌شیت مقابل الغرافه داشته‌اند و در ۹ بازی دیگر حداقل یک گل دریافت کرده‌اند. شکی نیست که برای رسیدن به موفقیت باید یک ساختار دفاعی قدرتمند داشت. این فرمولی است که همواره، خصوصا در فوتبال ایران به نتیجه رسیده و موسیمانه می‌بایست فکری به حالش کند.

امسال هم همانند فصول قبلی استقلال از نظر مدیریتی با آشفتگی فراوانی روبرو بود. اختلافات فاحش جواد نکونام با مدیریت باشگاه و هلدینگ خلیج‌فارس حواشی بسیار زیادی را به وجود آورد و حالا موسیمانه باید با آن‌ها کار کند. یک رابطه فوق‌العاده حساس که اگر در مسیر درستی قرار نگیرد، می‌تواند اصلی‌ترین عامل در ناکامی مرد آفریقایی باشد. این احتمال وجود دارد که به زودی تغییراتی در مدیریت هلدینگ به وجود بیاید و این تغییر می‌تواند در وضعیت سرمربی جدید قهرمان چهار دوره لیگ برتر هم تأثیرگذار باشد.